Komal 0 Comment

ਕੌੜੇ ਰੀਠਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਠਿਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਉਦਾਸੀਆਂ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਚੰਪਾਵਤ ਵੀ ਸਿੱਧਾਂ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਪੂਜਾ-ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਆਏ ਤਾਂ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧਾਂ ਪਾਸੋਂ ਕੁੱਝ ਖਾਣ ਲਈ ਮੰਗਿਆ ਤਾਂ ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਖਾਣ ਲਈ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕੌੜੇ ਰੀਠੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਜਾਹ! ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਉਹ ਫਲ ਖਾ ਲੈ।

ਸਿੱਧਾਂ ਦੀ ਇਸ ਬੇਰੁਖੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਮਈ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਰੀਠੇ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਉੱਪਰ ਪਾਈ ਅਤੇ ਕੌੜੇ ਰੀਠਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਠਿਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੇ ਬੜੇ ਅਨੰਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਛਕੇ। ਇਹ ਕੌਤਕ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਧ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ‘ਤੇ ਢਹਿ ਪਏ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਤਮਿਕ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਾਚਨਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਰਮ-ਕਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਰਿਧੀਆਂ-ਸਿਧੀਆਂ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸੱਚੇ ਮਨ ਨਾਲ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਸਕਣ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਕੁਰਾਹੇ ਪਏ ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ-ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਉਥੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਮਿੱਠੇ ਰੀਠੇ ਦੀਆਂ ਗਿਟਕਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਦਕਾ ਅੱਜ ਉੱਥੇ ਅਨੇਕਾਂ ਮਿੱਠੇ ਰੀਠਿਆਂ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿ ਸੰਗਤਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਗੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਥੁਰਾ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਬੁੱਤ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਵਰਜ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ-ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ।

कड़वे रीठे से मीठे फल बनने की कहानी

यह कहानी गुरु नानक देव जी के दयालु दृष्टिकोण को खूबसूरती से दर्शाती है, जो लोगों को दिखावटी कर्मकांडों से दूर करके सच्ची भक्ति के मार्ग पर ले जाता है। दिव्य ज्ञान फैलाने के लिए अपनी यात्राओं (उदासी) के दौरान, उन्हें सिद्धों द्वारा गुमराह किए गए लोगों का सामना करना पड़ा, जो अपनी शक्तियों का इस्तेमाल भगवान से जुड़ने के बजाय भय और नियंत्रण को प्रेरित करने के लिए करते थे।

चंपावत में, भाई मरदाना जी की भूख ने उन्हें भोजन मांगने के लिए प्रेरित किया, लेकिन सिद्धों ने अपने अभिमान में उन्हें कड़वे रीठे के फल की ओर निर्देशित किया, जो उदासीनता से भरा हुआ इशारा था। गुरु नानक देव जी, दिव्य कृपा के अवतार थे, उन्होंने एक नज़र से कड़वाहट को मिठास में बदल दिया, जो नकारात्मकता और अज्ञानता को दूर करने का प्रतीक था। भाई मरदाना जी ने मीठे रीठे का आनंद लिया और सिद्धों ने इस परिवर्तन को देखकर अपनी आध्यात्मिक अंधता का एहसास किया। इससे वे विनम्र हो गए और उन्होंने गुरु जी से मार्गदर्शन मांगा, जिन्होंने उन्हें शक्तियों और चमत्कारों (ऋद्धियों और सिद्धियों) से लगाव छोड़ने और इसके बजाय भगवान से सच्चा, दिल से जुड़ाव विकसित करने की सलाह दी।

गुरु नानक देव जी की शिक्षाएँ सतही प्रथाओं से परे थीं और लोगों को प्रेम, विनम्रता और आंतरिक सत्य पर आधारित आध्यात्मिकता की ओर आकर्षित करती थीं। कड़वे रीठे को मीठे में बदलकर, उन्होंने एक प्रतीकात्मक शिक्षा दी: जिस तरह ईश्वरीय कृपा से कड़वाहट बदल सकती है, उसी तरह सच्ची समझ से मानवीय अज्ञानता भी मीठी हो सकती है। आज भी, उस मीठे रीठे के पेड़ के वंशज इस परिवर्तन की याद दिलाते हैं, और फलों को प्रसाद के रूप में बांटा जाता है, जो ज्ञान, विनम्रता और सच्ची भक्ति की मिठास के आशीर्वाद का प्रतीक है। चंपावत के बाद, गुरु जी ने मथुरा की अपनी यात्रा जारी रखी, जहाँ उन्होंने लोगों को मूर्ति पूजा से हटकर सच्ची भक्ति की ओर ध्यान केंद्रित करने के लिए प्रोत्साहित किया, जिससे लोगों को ईश्वरीय सार से जोड़ने का उनका मिशन आगे बढ़ा।

The story of bitter reetha into sweet fruits

This story beautifully illustrates Guru Nanak Dev Ji’s compassionate approach to guiding people away from superficial rituals and onto a path of true devotion. During his travels (Udasis) to spread divine wisdom, he encountered people misled by Siddhas who used their powers to inspire awe and control rather than connection with God.

In Champawat, Bhai Mardana Ji’s hunger led them to ask for food, but the Siddhas, in their pride, directed him towards bitter reetha fruits, a gesture laden with indifference. Guru Nanak Dev Ji, embodying divine grace, transformed the bitterness into sweetness with a glance, symbolizing the removal of negativity and ignorance. Bhai Mardana Ji relished the sweetened reethas with joy, and the Siddhas, witnessing this transformation, realized their spiritual blindness. This humbled them, and they sought guidance from Guru Ji, who then advised them to release attachment to powers and miracles (Ridhis and Siddhis) and instead cultivate a true, heartfelt connection to God.

Guru Nanak Dev Ji’s teachings transcended superficial practices and drew people towards spirituality grounded in love, humility, and inner truth. By converting bitter reethas to sweet ones, he offered a symbolic lesson: just as bitterness can transform with divine grace, so too can human ignorance be sweetened by true understanding. Even today, the descendants of that sweet reetha tree serve as a reminder of this transformation, and the fruits are shared as prasad, symbolizing the blessings of wisdom, humility, and the sweetness of true devotion.

After Champawat, Guru Ji continued his journey to Mathura, where he encouraged people to shift their focus from idol worship to sincere devotion, furthering his mission to connect people with the divine essence.

Komal 0 Comment

ਸਮੂਹ ਸਾਧ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਦੀਆਂ ਲੱਖ-ਲੱਖ ਵਧਾਈਆਂ

ਜਾਣੋ, ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ

ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਛੇਵੇਂ ਪਤਾਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ 52 ਰਾਜਿਆਂ ਸਮੇਤ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਚੋਂ ਰਿਹਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ।ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਜਿੱਥੇ ਦੀਵਾਲੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਚੰਦਰ ਜੀ ਦੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਾਪਸ ਪਹੁੰਚਣ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਹੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਨਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ 52 ਰਾਜਿਆਂ ਸਮੇਤ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਚੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਕੇ ਆਏ ਸਨ।

ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ: ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਮੋੜ ਲਿਆਂਦਾ। ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਉਪਰੰਤ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਦੇ ਜਬਰ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਵਰਤਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ‘ਮੀਰੀ’ ਤੇ ‘ਪੀਰੀ’ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਰਪਾਨਾਂ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀਆਂ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਸਮੇਤ ਯੁੱਧ ਕਲਾ ‘ਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਸਬੰਧੀ ਨਿਰਣਿਆਂ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਬਾਬਰ ਦਾ ਜੇਲ੍ਹ ਖ਼ਾਨਾ ਜਿਵੇਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੱਚ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਡਗਮਗਾ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ।ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਹਾਂਗੀਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਵ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕੀ, ਆਖਿਰ ਸੱਚ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ। ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ, ਪਰ ਸੱਚੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੁਗ਼ਲ ਹਕੂਮਤ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ 52 ਹੋਰ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ। ਮੁਕਤੀ ਦੇ ਦਾਤਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਨੇ ਬਵੰਜਾ (52) ਕਲੀਆਂ ਵਾਲੇ ਚੋਲੇ ਨਾਲ 52 ਹੋਰ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।

ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਚੋਂ ਰਿਹਾਈ ਉਪਰੰਤ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ‘ਚ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ‘ਦੀਪਮਾਲਾ’ ਅਤੇ ‘ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ’ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਨੇਰਿਆਂ/ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਦੀਪਮਾਲਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦਾ ਦੀਵਾਲੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਗਹਿਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

जानिए, सिख इतिहास में बंदी छोड़ दिवस की महिमा

बंदी छोड़ दिवस सिख इतिहास में एक महत्वपूर्ण स्थान रखता है और इसे सिखों के छठे गुरु, गुरु हरगोबिंद साहिब जी के लचीलेपन, स्वतंत्रता और दयालु नेतृत्व की याद दिलाने के लिए व्यापक रूप से मनाया जाता है। यह दिन ग्वालियर किले से गुरु की रिहाई की याद दिलाता है, जहाँ उन्हें मुगल सम्राट जहाँगीर ने कैद कर रखा था। हालाँकि, गुरु हरगोबिंद साहिब जी ने तब तक किले को छोड़ने से इनकार कर दिया जब तक कि उनके साथ 52 अन्य बंदी राजाओं को मुक्त नहीं किया जा सकता। अपार करुणा और बहादुरी के कार्य में, गुरु ने 52 लटकनों से एक विशेष वस्त्र बनवाया था, जिनमें से प्रत्येक एक राजा का प्रतीक था, ताकि प्रत्येक व्यक्ति उसके साथ स्वतंत्रता की ओर चल सके।

ऐतिहासिक रूप से, यह दिन पाँचवें गुरु, गुरु अर्जन देव जी के बलिदान के बाद मनाया जाता है, जिनकी शहादत सिखों के लिए एक महत्वपूर्ण मोड़ थी। गुरु हरगोबिंद साहिब जी ने आध्यात्मिक और लौकिक दोनों तरह की ज़िम्मेदारी संभालते हुए मीरी (लौकिक अधिकार) और पीरी (आध्यात्मिक अधिकार) का प्रतिनिधित्व करने वाली दो कृपाण पहनीं। अमृतसर में अकाल तख्त की स्थापना ने सिखों की न्याय को बनाए रखने और धार्मिकता की रक्षा करने की तत्परता को और मजबूत किया। तब से, दिवाली के दिन बंदी छोड़ दिवस मनाया जाता है, जिसमें सिख सत्य और स्वतंत्रता की जीत को चिह्नित करने के लिए अपने घरों और गुरुद्वारों को रोशन करते हैं।

यह सुंदर परंपरा तब शुरू हुई जब गुरु हरगोबिंद साहिब जी स्वर्ण मंदिर (श्री हरमंदिर साहिब) पहुंचे, जहाँ उनका स्वागत एक खुश सिख समुदाय ने किया और रोशनी और उत्सव के साथ उनकी वापसी का जश्न मनाया। इस प्रकार, जबकि दिवाली विभिन्न समुदायों में व्यापक रूप से मनाई जाती है, सिखों के लिए, यह मुक्ति और दिव्य प्रकाश के दिन के रूप में एक अनूठा महत्व रखता है। बंदी छोड़ दिवस की भावना हमें धार्मिकता, न्याय और करुणा के मार्ग पर चलने के लिए प्रेरित करती है।

Know, the greatness of Bandi Chod Day in Sikh history

Bandi Chhor Diwas holds a significant place in

and is celebrated widely as a reminder of resilience, freedom, and the compassionate leadership of Guru Hargobind Sahib Ji, the sixth Guru of the Sikhs. This day commemorates the Guru’s release from Gwalior Fort, where he had been imprisoned by the Mughal Emperor Jahangir. Guru Hargobind Sahib Ji, however, refused to leave the fort unless 52 other captive kings could be freed alongside him. In an act of immense compassion and bravery, the Guru had a special robe made with 52 tassels, each symbolizing one king, so that each could hold on and walk out to freedom alongside him.

Historically, this day followed the sacrifice of Guru Arjan Dev Ji, the fifth Guru, whose martyrdom signified a turning point for Sikhs. Guru Hargobind Sahib Ji, taking up the mantle of both spiritual and temporal responsibility, wore two kirpans representing Miri (temporal authority) and Piri (spiritual authority). His establishment of the Akal Takht Sahib in Amritsar further solidified the Sikhs’ readiness to uphold justice and defend righteousness.

Since then, Bandi Chhor Diwas has been celebrated on the day of Diwali, with Sikhs illuminating their homes and Gurdwaras to mark the victory of truth and freedom. This beautiful tradition began when Guru Hargobind Sahib Ji arrived at the Golden Temple (Sri Harmandir Sahib), greeted by a joyful Sikh community that celebrated his return with lights and festivities. Thus, while Diwali is widely celebrated across different communities, for Sikhs, it holds this unique significance as a day of liberation and divine light.

May the spirit of Bandi Chhor Diwas inspire us to walk the path of righteousness, justice, and compassion.

Komal 0 Comment

ਗੋਰਖਮਤੇ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਆਪਣੀਆਂ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰਿਦੁਆਰ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਗੋਰਖਮਤੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੱਧਾਂ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਸਿੱਧਾਂ ਨਾਲ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਭੰਗਰਨਾਥ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਲਿਆ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਲਿਆ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਪੀਓ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੀਂਦਿਆਂ ਹੀ ਲਿਵ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਵਰਜਦਿਆਂ ਫੁਰਮਾਇਆ ਕਿ ਜੋ ਪੁਰਸ਼ ਨਸ਼ੇ ਨਾਲ ਲਿਵ ਜੋੜਨੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਕਿ ਉਹ ਬਦੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਮੁੱਢੋ ਹੀ ਕੁਰਾਹੇ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜੋਗੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹਿਆ ਅਤੇ ਜੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣ ‘ਤੇ ਕਿ, ਹੇ ਧਰਤੀ ਮਾਂ। ਤੂੰ ਜੋਗੀਆਂ ਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ? ਤਾਂ ਜੋਗੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਬਾਲਕ ਨੇ ਅੱਗੋਂ ਸਿੱਧਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਸਿੱਧਾਂ ਦੀ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਪੁੱਛਣ ‘ਤੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਦੱਬੇ ਬੱਚੇ ਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਸਿੱਧਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਘਟ-ਘਟ ਦੇ ਜਾਨਣਹਾਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬੋਲੇ, “ਓਏ! ਤੂੰ ਅਜੇ ਤਾਈਂ ਝੂਠ ਹੀ ਬੋਲੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ। ” ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਇਹ ਬਚਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਅੱਗੋਂ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕੋਈ ਅਵਾਜ਼ ਨਾ ਆਈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋਗੀਆਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਅਹੰਕਾਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਅੱਗੇ ਬੜੇ ਸ਼ਰਮਸ਼ਾਰ ਹੋਏ।

ਜਦੋਂ ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ । ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮਰਥਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਮੰਨਾਗੇ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਮਰੇ ਹੋਏ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਕਰ ਦਿਉ? ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਰਸਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਮੁਰਦਾ ਪਏ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ‘ਬੋਲ! ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ’ ਤਾਂ ਉਹ ਬੱਚਾ ਉੱਠ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਕੌਤਕ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਧ ਤੇ ਜੋਗੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅੱਗੇ ਝੁੱਕ ਗਏ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨ ਪੈਣ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਗੋਰਖਮਤੇ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ‘ਨਾਨਕਮੱਤਾ’ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।

गोरखमते वाली साखी

गोरखमते वाली साखी की कहानी गुरु नानक देव जी की यात्रा के दौरान एक महत्वपूर्ण घटना को याद करती है। सिद्धों के गढ़ गोरखमते में पहुँचने पर, गुरु जी ने आध्यात्मिकता और सत्य के बारे में बातचीत की। भांगरनाथ के नेतृत्व में सिद्धों ने गुरु जी को शराब का प्याला दिया, यह सुझाव देते हुए कि यह व्यक्ति को जीवन से जोड़ेगा। गुरु जी ने इस धारणा को खारिज कर दिया, और इस बात पर जोर दिया कि पदार्थों पर निर्भरता गलत है।

जब जोगियों ने पृथ्वी से उसकी निष्ठा के बारे में सवाल करके अपनी शक्ति साबित करने की कोशिश की, तो उनके द्वारा दफनाए गए एक बच्चे ने शुरू में सिद्धों के पक्ष में जवाब दिया। हालाँकि, जब गुरु जी ने बच्चे के शब्दों को झूठा घोषित किया, तो तीसरी पूछताछ पर बच्चा चुप हो गया। इससे सिद्धों के अभिमान का पता चला और बच्चे की मृत्यु हो गई। दिव्य शक्ति के प्रदर्शन में, गुरु नानक देव जी ने “सत करतार” वाक्यांश का आह्वान करके बच्चे को पुनर्जीवित किया।

इस चमत्कारी घटना के परिणामस्वरूप गुरु जी और उत्तराखंड में उनकी शिक्षाओं के सम्मान में इस स्थान का नाम बदलकर गोरखमटे से नानकमत्ता कर दिया गया। यह कहानी आध्यात्मिक खोज में सत्य, विनम्रता और झूठ के त्याग के विषयों को रेखांकित करती है।

The story of Gorakhmate

The story of Gorakhmate Wali Sakhi recounts an important event during Guru Nanak Dev Ji’s travels. Upon arriving in Gorakhmat, a stronghold of the Siddhas, Guru Ji engaged in a dialogue about spirituality and truth. The Siddhas, led by Bhangarnath, offered Guru Ji a cup of liquor, suggesting it would connect one to life. Guru Ji rejected this notion, emphasizing that reliance on substances is misguided.

When the Jogis sought to prove their power by questioning the Earth about its allegiance, a child buried by them initially responded in favor of the Siddhas. However, after Guru Ji declared the child’s words to be false, the child fell silent upon the third inquiry. This led to a revelation of the Siddhas’ pride and culminated in the child’s death.

In a display of divine power, Guru Nanak Dev Ji revived the child by invoking the phrase “Sat Kartar.” The miraculous event resulted in the place being renamed from Gorakhmate to Nankamatta, honoring Guru Ji and his teachings in Uttarakhand. This story underscores the themes of truth, humility, and the rejection of falsehood in spiritual pursuits.

Komal 0 Comment

ਧੰਨ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਦੀਆਂ ਲੱਖ-ਲੱਖ ਵਧਾਈਆਂ

ਧੰਨ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ 490ਵਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ

ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿਤਾ ਹਰਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਇਆ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਸਬੇ ਚੂਨਾ ਮੰਡੀ ਵਿਖੇ ਅਕਤੂਬਰ 1534 ਈ: ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸੀ । ਦੋਹਾਂ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ‘ਜੇਠਾ’ ਰੱਖਿਆ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਤੀਤ ਹੋਇਆ। ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਅਜੇ 5 ਕੁ ਸਾਲ ਦੇ ਹੀ ਸਨ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ 7 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਪਿਤਾ ਹਰਿਦਾਸ ਜੀ ਵੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 7 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਯਤੀਮ ਹੋ ਗਏ। ਹੁਣ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਦੇ ਪਾਲਣ- ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਆਣ ਪਈ। ਆਪ ਜੀ ਆਪਣੀ ਨਾਨੀ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਬਾਸਰਕੇ ਆ ਗਏ ਤੇ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਘੁੰਗਣੀਆਂ ਵੇਚ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।

ਜਦੋਂ ਆਪ ਜੀ ਕੁੱਝ ਜਵਾਨ ਹੋਏ ਤਾਂ ਆਪ ਜੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਆ ਪਹੁੰਚੇ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਆਪ ਜੀ ਏਨੇ ਨਿਹਾਲ ਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਨੂੰ ਜੀਅ ਨਾ ਕਰੇ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਨੇ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵੀ ਘੁੰਗਣੀਆਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੀ ਆਪਣੀ ਕਿਰਤ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਪਰ ਆਪ ਜੀ ਵਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ-ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੇ ਹੋਏ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਦੇ-ਸੁਣਦੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਅਤੇ ਬੜੇ ਹੀ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਤਨ-ਮਨ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਜੁਟ ਗਏ। ਹੌਲੀ- ਹੋਲੀ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਗੁਰੂ-ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਾਮ-ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਜਾਪ ਵਿਚ ਅਜਿਹਾ ਲੀਨ ਹੋਏ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਹੀ ਮਗਨ ਰਹਿੰਦੇ, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਲਗਨ ਵਿਚ ਖਾਣਾ-ਪੀਣਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ। ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਸੇਵਾ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸੱਭਾ ਤੇ ਚਰਚਾ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਵੀ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਸਮਰਪਿਤ ਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਸਨ। ਸੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਬੜੇ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਅਤੇ ਸਿਖੀ ਜੀਵਨ-ਜਾਂਚ ਦਾ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਨਮੂਨਾ ਬਣ ਗਏ।

ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਾਤਾ ਮਨਸਾ ਦੇਵੀ ਜੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਭਾਨੀ ਹੁਣ ਜਵਾਨ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਯੋਗ ਵਰ ਟੋਲੋ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਸਾਹਮਣੇ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਰੁਝੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੜਕੀ ਇੱਕ ਯੋਗ ਵਰ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਬੀਬੀ ਭਾਨੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ,ਸਿਮਰਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਜੇਠਾ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।

धन्य गुरु रामदास साहिब की 490वीं जयंती

भाई जेठा जी का जन्म अक्टूबर 1534 ई. को लाहौर शहर के चूना मंडी में पिता हरिदास जी और माता दया कौर जी के घर में हुआ था। आपका एक छोटा भाई और एक छोटी बहन थी। दोनों भाई-बहनों से बड़े होने के कारण माता-पिता ने उनका नाम ‘जेठा’ रखा। आपका बचपन लाहौर में बीता। भाई जेठाजी केवल 5 वर्ष के थे जब उनकी माता का निधन हो गया और 7 वर्ष की आयु में उनके पिता हरिदास का भी निधन हो गया। इस प्रकार भाई जेठा 7 वर्ष की आयु में अनाथ हो गये। अब छोटे भाई-बहन के पालन-पोषण की जिम्मेदारी भी उनके सिर पर आ गई। वह अपनी नानी के साथ अपने ननिहाल गांव बासरके आ गए और घोंघे बेचकर अपना जीवन यापन करने लगे।

जब आप थोड़े छोटे थे तो आप अपने मित्रों के साथ गुरु अमर दास के दर्शन हेतु गोइंदवाल साहिब आये। गुरु साहिब जी को देखने और उनका उपदेश सुनने के बाद आप जी इतने प्रसन्न और प्रसन्न हुए कि वह गोइंदवाल साहिब से वापस जाना नहीं चाहते थे और आप जी ने वहीं रहने का फैसला किया। भाई जेठा जी ने गोइंदवाल साहिब में घोंघे बेचने का काम भी जारी रखा, लेकिन अपने खाली समय में वे गुरु के दरबार में जाते, बानी पढ़ते और सुनते, गुरु के शब्दों का आनंद लेते और बड़े प्रेम से संगत की सेवा करते।

इस प्रकार भाई जेठा जी पूरे मन से गुरु जी की सेवा में जुट गये। धीरे-धीरे, भाई जेठा जी गुरु-संगत की सेवा और नाम-सिमरन के जाप में इतने लीन हो गए कि वह हमेशा संगत की सेवा में तल्लीन रहते थे, यहाँ तक कि कभी-कभी सेवा के प्रति समर्पण में खाना-पीना भी भूल जाते थे। संगत जा रही है जहाँ पूरे समाज और सिक्खों में आप जी की ऐसी सेवा भावना की चर्चा होने लगी, वहीं गुरु अमरदास जी भी आप जी की ऐसी समर्पित भावना से बहुत प्रसन्न और प्रसन्न हुए। इसलिए गोइंदवाल साहिब में सेवा करते हुए भाई जेठा जी बहुत लोकप्रिय हो गए और सिख जीवन का एक उत्कृष्ट उदाहरण बन गए।

एक दिन माता मनसा देवी जी गुरु अमरदास जी से कहने लगीं कि उनकी बेटी भानी अब जवान हो गई है, उसके लिए कुछ योग का वरदान ले लो, उस समय भाई जेठा जी उनके सामने गुरु-घर की सेवा में लगे हुए थे। गुरु साहिब ने कहा कि भाई जेठा जी की बेटी एक योगवर है और गुरु अमरदास जी ने भाई जेठा जी की सेवा और ध्यान से खुश होकर बीबी भानी का विवाह भाई जेठा जी से कर दिया नाम बदलकर गुरु रामदास जी रख दिया गया।

490th birth anniversary of Dhan Dhan Guru Ramdas Sahib Ji

Guru Ramdas Sahib, born Bhai Jetha ji, is a revered figure in Sikh history, and his 490th birth anniversary is a significant occasion for reflection on his life and teachings.

Born in October 1534 in Chuna Mandi, Lahore, Bhai Jetha faced tremendous adversity early in life, losing both parents by the age of seven. Despite these hardships, he took on the responsibility of caring for his younger siblings, showcasing his resilience and dedication.

His journey to spiritual enlightenment began when he visited Goindwal Sahib and encountered Guru Amar Das. Captivated by the Guru’s teachings, he chose to remain there, serving with unwavering devotion. Bhai Jetha ji’s commitment to the Guru and the Sangat (community) exemplified the Sikh ideals of selfless service and humility.

His reputation for devotion and service grew, and Guru Amar Das recognized his worthiness. When Mata Mansa Devi suggested a suitable match for her daughter Bhani, Guru Amar Das chose Bhai Jetha ji, affirming his status as a revered disciple. This union further solidified his connection to the Guru’s lineage.

Upon Guru Amar Das’s passing, Bhai Jetha ji was appointed the fourth Guru of the Sikhs, taking the name Guru Ramdas ji. He emphasized community service, equality, and devotion to God, founding the city of Amritsar and the Golden Temple, which became central to Sikh spirituality.

On this anniversary, we honor Guru Ramdas ji’s legacy of love, humility, and service, and we are reminded of the importance of community and devotion in our own lives.

Komal 0 Comment

ਭੀਲ ਕੌਡੇ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸਾਖੀ

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਚਾਰੋਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵੱਲ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ’ਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਥਾਂ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਜਿੱਥੇ ਭੀਲ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਭੀਲ ਲੋਕ ਡੂੰਘੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸਨ। ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਹੀ ਬਹੁਤ ਡਰ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖ਼ੂਨ ਵਾਂਗ ਲਾਲੋ-ਲਾਲ ਲਿਸ਼ਕਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਲਪੇਟਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਫਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ ਗਏ ਸਨ ਤਾਂ ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਆਦਮਖੋਰ ਭੀਲ ਕੌਡੇ ਨੇ ਫੜ੍ਹ ਲਿਆ। ਕੌਡਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਯਾਤਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਾਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।

ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਬਹੁਤ ਚਿਰ ਤਕ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਮੁੜੇ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਲਾਹੀ ਮੁੱਖ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਿਆਂ ਹੀ ਕੌਡਾ ਅਪਰਾਧ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਬ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਐਨਾ ਨੂਰ ਤੇ ਨੇਕ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੇਖ ਉਸਦਾ ਕਠੋਰ ਮਨ ਪਿਘਲ ਗਿਆ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਭਾਈ। ਮੇਰਾ ਸਾਥੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ? ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਆਇਆ ਹਾਂ।” ਕੌਡੇ ਨੇ ਇਕਦਮ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਲੈ ਆਇਆ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕੌਡੇ ਨੂੰ ਗਲਤ ਰਾਹ ਛੱਡਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਨੇਕ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਕੌਡੇ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰੇਗਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰਨ ਕਰੇਗਾ।

ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵਾਪਸ ਤਲਵੰਡੀ ਪਹੁੰਚੇ ਜਿੱਥੇ ਆਪ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰਹੇ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਮੁੜ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਤੁਰ ਪਏ।

भील कौड़े को अच्छी शिक्षा देने वाली कहानी

श्री गुरु नानक नानक देव जी चारों दिशाओं में चार खड्डों में गये और इस दौरान भाई मर्दाना जी उनके साथ थे। अपनी एक यात्रा के दौरान गुरु साहिब उस स्थान पर पहुँचे जहाँ भील लोग रहते थे। भीलों का रंग काला था, वे बहुत डरावने दिखते थे क्योंकि उनकी आँखें खून की तरह लाल थीं और वे अपने शरीर पर जानवरों की खाल पहनते थे। ये लोग जंगली जानवरों और जंगली फलों का शिकार करके अपनी जीविका चलाते थे।

एक बार भाई मर्दाना जी अकेले जंगल में गये तो वहाँ उन्हें एक आदमखोर भील कौड़े ने पकड़ लिया। कौडा भी ऐसा ही करता था, जब भी यात्री जंगल से गुजरते थे तो उन्हें पकड़ लेते थे। वह यात्रियों को कुछ दिनों तक बंदी बनाए रखता था और फिर अपना भोजन बनाने के लिए उन्हें मार देता था।

जब भाई मरदाना जी काफी देर तक वापस नहीं आये तो गुरु साहिब चिंतित हो गये और उनकी तलाश में जंगल में चले गये। जैसे ही उन्होंने गुरु साहिब के दिव्य शीश को देखा, कौड़ा अपराध बोध से कांपने लगे क्योंकि उन्होंने पहले कभी किसी के चेहरे पर इतना हल्का और नेक भाव नहीं देखा था। यह देखकर उसका कठोर हृदय पिघल गया।

गुरु साहिब ने कहा, “भाई। मेरा साथी कहाँ है? मैं उसे वापस लेने आया हूँ।” कौड़े ने तुरंत मरदाना जी को बंधन से मुक्त किया और गुरु साहिब के सामने ले आये।

गुरु साहिब ने कौडे को गलत रास्ता छोड़कर नेक कमाई का जीवन जीने का निर्देश दिया। कौडे ने गुरु साहिब से वादा किया कि वह अब से किसी की हत्या नहीं करेगा और गुरु साहिब की शिक्षाओं को अपने जीवन में अपनाएगा।

इसके बाद गुरु साहिब विभिन्न स्थानों से होते हुए तलवंडी लौट आए, जहां वे कुछ समय के लिए अपने परिवार के साथ रहे। कुछ समय बाद गुरु साहिब फिर से अज्ञानता के अंधकार में फंसे लोगों को सत्य का मार्ग दिखाने के लिए चल पड़े।

The story of Bhil Kauda

The story of Bhil Kauda and Sri Guru Nanak Dev Ji is a powerful example of transformation and the impact of divine compassion. Kauda, a member of the Bhil tribe, known for his dark complexion and ferocious lifestyle, was a feared figure, living off hunting and even cannibalism. When Bhai Mardana, Guru Nanak’s devoted companion, was captured by Kauda during one of their travels, it seemed like a dire situation.

However, the story takes a miraculous turn when Guru Nanak himself, guided by his divine intuition, approached Kauda. Kauda, who was accustomed to treating travelers as prey, was immediately struck by the radiant and peaceful aura of Guru Nanak. His hardened heart softened, and he felt deep guilt and remorse for his actions.

Guru Nanak, with his infinite compassion, did not scold or condemn Kauda. Instead, he gently guided him towards a path of righteousness. Kauda, overwhelmed by Guru Nanak’s kindness and wisdom, freed Bhai Mardana and vowed to give up his violent ways, pledging to live a life based on honest and noble principles. This encounter illustrates how even the most seemingly lost souls can be redeemed through love, understanding, and the power of spiritual guidance.

This story also underscores one of Guru Nanak’s core teachings — that no one is beyond redemption, and that divine love and wisdom can bring transformation to even the darkest of hearts. It highlights Guru Nanak’s mission to uplift humanity, spread compassion, and encourage people to turn away from ignorance and violence.

Komal 0 Comment

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਸੇਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ

ਹਾਸ ਰਸ ਦੇ ਮਨੁੱਖਤਾ-ਜਨਕ ਕੌਤਕ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਾਸਤੇ ਸਹੀਂ ਪੂਰਨੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰੀ ਹਾਸ-ਰਸ ਦੇ ਕੌਤਕ ਵੀ ਰਚ ਦਿੰਦੇ ਸਨ । ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਇਨਸਾਨ ਹਾਸ-ਰਸ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਕੌਤਕ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਸਿਖਾਈ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਸੌਖੇ ਹੀ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨ ਜੋਗਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਲਾਲਚ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਾਸੋ-ਹੀਣਤਾ
ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਸਮੇਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਲਾਂਗਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਭੇਜਿਆ ਕਿ ਵਧੀਆ ਬਾਸਮਤੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੁਲਾਓ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ਅਤੇ ਦੀਵਾਨ-ਅਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਆਓ। ਪੁਲਾਉ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਲਾਂਗਰੀ ਭਰੇ ਹੋਏ ਕੜਾਹੇ ਦੀਵਾਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੈ ਆਏ। ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੁੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਾ ਕੇ ਉਸ ਪਲਾਉ ਉੱਤੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ। ਪਲਾਉ ਇਤਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕੁੱਤੇ ਰੱਜ-ਰੱਜ ਕੇ ਵੀ ਖਾ ਲੈਂਦੇ, ਤਾਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ। ਪਰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਈਰਖਾ ਵਾਲਾ ਸੁਭਾਅ ਵਰਤਿਆ। ਰਲ ਕੇ ਪੁਲਾਉ ਖਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਨਾਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲੜ-ਲੜ ਕੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਹੂ-ਲੁਹਾਨ ਹੋ ਗਏ। ਪੁਲਾਉ ਵੀ ਦਾਣਾ-ਦਾਣਾ ਹੋ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰੁਲ ਗਿਆ।

ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਚਲਦਾ ਰਿਹਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਇੱਕ ਵੀ ਦਾਣਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਲਾਇਆ। ਇਹ ਸਭ ਵੇਖ-ਵੇਖ ਕੇ ਸਿੱਖ ਬਹੁਤ ਹੱਸਦੇ ਰਹੇ। ਆਖ਼ਰ ’ਚ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਕੇ ਆਖਿਆ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਇਸ ਨੀਵੇਂ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਸਬਕ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਵੀ ਕੌਮ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਧਨ, ਸੋਭਾ ਜਾਂ ਚੌਧਰ ਆਦਿਕ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਗ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਦੇ ਹਨ।ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਸੋ-ਹੀਣੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

श्री गुरु गोबिंद सिंह जी के जीवन की कुछ शिक्षाप्रद घटनाएँ

गुरु गोबिंद सिंह जी के पास हास्य के माध्यम से गहन संदेश देने का एक अनूठा तरीका था, अक्सर सिख समुदाय से जुड़ने के लिए हल्के-फुल्के अंदाज का इस्तेमाल करते थे। उनकी कहानियाँ हमें याद दिलाती हैं कि हँसी समझ और सौहार्द को बढ़ावा दे सकती है।

कुत्तों से एक सबक
आनंदपुर में एक यादगार घटना में, सुबह के दीवान के दौरान, सतगुरु जी ने बासमती चावल की दावत का आदेश दिया। जब भोजन तैयार हो गया, तो उन्होंने आनंदपुर के कुत्तों को भोजन का आनंद लेने के लिए बुलाया। हालाँकि, एक साथ दावत करने के बजाय, कुत्ते भोजन के लिए लड़ने लगे। उनकी ईर्ष्या और लालच ने अराजकता पैदा कर दी, और एक भी कुत्ता खाने में कामयाब नहीं हुआ, जिससे भोजन ज़मीन पर बिखर गया।

इस बेतुके दृश्य ने सभा में हँसी ला दी, लेकिन सतगुरु जी ने जल्दी ही इसे एक सबक में बदल दिया। उन्होंने बताया कि कुत्तों की तरह, मनुष्य अक्सर धन, सुंदरता और स्थिति को लेकर झगड़ते हैं, जो वास्तव में मायने रखता है उसे भूल जाते हैं। उनके पास उपलब्ध उपहारों का आनंद लेने के बजाय, वे अपने स्वार्थ में हास्यास्पद हो जाते हैं।

मुख्य बात
गुरु गोबिंद सिंह जी की कहानी लालच की मूर्खता की याद दिलाती है। हास्य के माध्यम से, उन्होंने एक गंभीर सत्य को दर्शाया: जब हम ईर्ष्या और प्रतिस्पर्धा को अपने जीवन पर हावी होने देते हैं, तो हम समुदाय और साझा करने के आनंद से चूक जाते हैं। हँसी में, हम स्पष्टता पाते हैं, और विनम्रता में, हम जुड़ाव पाते हैं।

Some instructive events in the life of Sri Guru Gobind Singh Ji

Guru Gobind Singh Ji had a unique way of conveying profound messages through humor, often using lightheartedness to connect with the Sikh community. His stories remind us that laughter can foster understanding and camaraderie.

A Lesson from Dogs
In one memorable incident in Anandpur, during a morning Diwan, Satguru Ji ordered a feast of Basmati rice. When the food was prepared, he called the dogs of Anandpur to enjoy the meal. However, instead of feasting together, the dogs began to fight over the food. Their jealousy and greed led to chaos, and not a single dog managed to eat, leaving the food scattered on the ground.

This absurd scene brought laughter to the assembly, but Satguru Ji quickly turned it into a lesson. He pointed out that just like the dogs, humans often squabble over wealth, beauty, and status, losing sight of what truly matters. Instead of enjoying the bounty available to them, they become ridiculous in their selfishness.

The Takeaway
Guru Gobind Singh Ji’s story serves as a reminder of the folly of greed. Through humor, he illustrated a serious truth: when we let envy and competition dominate our lives, we miss out on the joy of community and sharing. In laughter, we find clarity, and in humility, we find connection.

Komal 0 Comment

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜੋਤੀ-ਜੋਤਿ ਦਿਵਸ

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਮੋਢੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469 ਨੂੰ ਰਾਏਭੋਇ ਦੀ ਤਲਵੰਡੀ ਵਿਖੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੇਖਪੁਰਾ ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਕੱਲ ਨਾਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿਤਾ ਮਹਿਤਾ ਕਲਿਆਣ ਜੀ ਜੋ ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਸਨ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ, ਰਾਏ ਬੁਲਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੁਨਸ਼ੀ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਸਧਾਰਨ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭੈਣ ਜੀ ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਿਰਾਲੇ ਬਾਲਕ ਸਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਸੋਚ ਦਾ ਮਾਲਕ ਬਣਾਇਆ। ਸਿਰਫ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸਿੱਖੀ।

ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਰੱਬ ਬਾਰੇ ਅਦਭੁੱਤ ਅਤੇ ਸੁਜੱਚੀ ਸੋਚ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਂਧੇ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਆਪ ਨੇ ਪਾਰਸੀ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆਨੀ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਤਾ ਸੁੱਲਖਣੀ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਦੋ ਬਾਲਕਾਂ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਲਖਮੀ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਨ 1504 ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਲੋਧੀ ਲੈ ਗਏ ਜਿਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਜੈ ਰਾਮ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਨਵਾਬ ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਲੋਧੀ ਦੇ ਮੋਦੀ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਲਗਵਾ ਦਿੱਤਾ।

38 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੇਈ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਲਈ ਲਈ ਗਏ ਤਾਂ ਓਥੇ 3 ਦਿਨ ਅਲੋਪ ਰਹੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਮਿਿਲਆ ਤੇ ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੇਈ ਨਦੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਇਹ ਤੁਕ ਉਚਾਰੀ “ਨਾ ਕੋਈ ਹਿੰਦੂ, ਨਾ ਕੋਈ ਮੁਸਲਮਾਨ”। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਲੱਗ ਧਰਮ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਕਈ ਉਦਾਸੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਰੋਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵੱਲ ਲੰਮੀਆਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਈ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਗਏ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀਆਂ ਇਹਨਾਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪ ਜਿਹੜੇ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਗਏ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ, ਹਰਿਦੁਆਰ, ਜੋਸ਼ੀ ਮੱਠ, ਰਾੜਾ ਸਾਹਿਬ, ਗੋਰਖ ਮੱਠ (ਨਾਨਕ ਮੱਠ), ਅਯੁੱਧਿਆ, ਪ੍ਰਯਾਗ, ਵਾਰਾਨਸੀ, ਗਯਾ, ਪਟਨਾ ਦੁੱਗਰੀ ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ (ਆਸਾਮ) ਢਾਕਾ, ਪੂਰੀ, ਕੱਟਕ, ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ, ਸ਼ਿਲੋਂਗ, ਬਿਦਰ, ਬਰੋਚ, ਸੋਮਨਾਥ, ਦਵਾਰਕਾ, ਉਜੈਨ, ਅਜਮੇਰ, ਮਥੁਰਾ, ਤਲਵੰਡੀ, ਲਾਹੌਰ, ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ, ਬਿਲਾਸਪੁਰ, ਰਿਵਾਲਸਰ, ਜਵਾਲਾਜੀ, ਤਿੱਬਤ, ਲੱਦਾਖ, ਕਾਰਗਿਲ, ਅਮਰਨਾਥ, ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਅਤੇ ਬਰਮੁੱਲਾ ਆਦਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ।

ਇਹਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਗਏ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੱਕਾ, ਮਦੀਨਾ, ਬਗਦਾਦ, ਮੁਲਤਾਨ, ਪੇਸ਼ਾਵਰ, ਸਖਰ, ਸੋਨ ਮਿਆਨੀ ਹਿੰਗਲਾਜ ਆਦਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ। ਕਈਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਮੱਕਾ ਗਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਿਆਰ, ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਤੇਹਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਏ। ਤੇਹਰਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਜੀ ਬੱਗੀ ਦੇ ਰਸਤਿਓ ਕਾਬੁਲ, ਕੰਧਾਰ ਅਤੇ ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਵੀ ਗਏ।
ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਵਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਮਦਰੱਸੇ (ਸਕੂਲ) ਖੋਲੇ ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਮੰਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਯੋਗ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਬੀਜ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬੀਜਿਆ।

ਅੰਤ ਸਮੇ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਹਾਂ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂਗੱਦੀ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ (ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ) ਨੂੰ 1539 ਵਿੱਚ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ। ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ 22 ਸਤੰਬਰ 1539 ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਅਵਤਾਰ ਦੀ ਸੰਸਾਰਕ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਹੋਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤਿਆਗ ਅਤੇ ਯੋਗ ਦਾ ਅੰਤ ਕੀਤਾ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਰਤ ਸਤਿਸੰਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖਣਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਮੁੱਢਲੇ ਸਿਧਾਂਤ ਬਣਾਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੜੇ ਸੋਹਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਤੋ਼ ਵੱਡਾ, ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ, ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਅਤੇ ਸੱਚਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤੀ:

ੴ ਸਤਿਨਾਮੁ
ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ
ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ
ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ
ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ
॥ਜਪੁ॥
ਆਦਿ ਸਚੁ ਜੁਗਾਦਿ ਸਚੁ॥
ਹੈ ਭੀ ਸਚੁ ਨਾਨਕ ਹੋਸੀ ਵੀ ਸਚੁ॥੧॥

ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੰਜਵੇ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਪੂਰਨ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਵੀ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ ਨਾਲ ਕਈ ਰਾਗਾਂ ਦਾ ਉਚਾਰਣ ਕੀਤਾ। ਜੋ ਕਿ ਪਸ਼ੂ ਬੁੱਧੀ ਵਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਬਰ, ਚੋਰ ਲੁਟੇਰੇ ਅਤੇ ਠੱਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮੋਹ ਲੈਂਦਾ ਸੀ।ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਵੀ ਸਨ।

श्री गुरु नानक देव जी का जोति-जोति दिवस

सिख धर्म के संस्थापक श्री गुरु नानक देव जी का जन्म 15 अप्रैल, 1469 को तलवंडी (अब ननकाना साहिब, पाकिस्तान) में हुआ था। उनका जन्म हर साल पूर्णिमा को कटक में मनाया जाता है, जो आध्यात्मिकता और समाज पर उनके गहरे प्रभाव को दर्शाता है।

गुरु नानक का जन्म मेहता कालू और माता तृप्ता के घर हुआ, उनकी बड़ी बहन बेबे नानकी थीं, जिन्होंने उनके प्रारंभिक जीवन में महत्वपूर्ण भूमिका निभाई।उन्होंने छोटी उम्र से ही उल्लेखनीय बुद्धिमत्ता और आध्यात्मिक अंतर्दृष्टि का प्रदर्शन किया, कई भाषाओं में महारत हासिल की और धार्मिक अवधारणाओं की गहरी समझ प्रदर्शित की।

38 साल की उम्र में, गुरु नानक ने वेई नदी में स्नान के दौरान एक परिवर्तनकारी घटना का अनुभव किया, जिससे उनकी प्रसिद्ध घोषणा का रहस्योद्घाटन हुआ: “कोई हिंदू नहीं, कोई मुस्लिम नहीं।” इस निर्णायक क्षण ने धार्मिक सीमाओं से परे, एकता के सार्वभौमिक संदेश को बढ़ावा देने के उनके मिशन की शुरुआत को चिह्नित किया।

गुरु नानक ने व्यापक यात्राएँ कीं, जिन्हें चार उदासी के नाम से जाना जाता है, उन्होंने पूरे भारत और उसके बाहर पवित्र स्थलों का दौरा किया, जिनमें मक्का, मदीना और हिंदू और मुसलमानों दोनों के लिए महत्व के विभिन्न स्थान शामिल थे। उनकी शिक्षाओं में एक ईश्वर के प्रति समर्पण, समानता, सामुदायिक सेवा और अंधविश्वासों और जाति भेदों की अस्वीकृति पर जोर दिया गया।

22 सितंबर, 1539 को निधन से पहले, गुरु नानक ने अपनी शिक्षाओं की निरंतरता सुनिश्चित करते हुए, भाई लहना (श्री गुरु अंगद देव जी) को अपना उत्तराधिकारी नियुक्त किया। उन्होंने अपने पीछे एक ऐसी विरासत छोड़ी जिसने आध्यात्मिक ज्ञान को सामाजिक सुधार के साथ जोड़ा, अनुयायियों से भौतिक विकर्षणों से अलग रहते हुए गृहस्थ जीवन जीने का आग्रह किया।

उनकी शिक्षाओं का सार मूल मंत्र में समाहित है, जो ईश्वरीय गुणों का जश्न मनाता है। उनके भजन, जो बाद में गुरु ग्रंथ साहिब में संकलित हुए, आज भी लाखों लोगों को प्रेरित करते हैं।गुरु नानक का जीवन और संदेश आशा और मार्गदर्शन का प्रतीक बना हुआ है, जो मानवता के लिए प्रेम, समानता और सेवा को बढ़ावा देता है।

Jyoti-Jyot Day of Sri Guru Nanak Dev Ji

Sri Guru Nanak Dev Ji, the founder of Sikhism, was born on April 15, 1469, in Talwandi (now Nankana Sahib, Pakistan). His birth is celebrated every year on the full moon in Cuttack, marking his profound impact on spirituality and society.

Guru Nanak was born to Mehta Kalu and Mata Tripta, with a supportive elder sister, Bebe Nanaki, who played a crucial role in his early life. He exhibited remarkable intelligence and spiritual insight from a young age, mastering multiple languages and displaying deep understanding of religious concepts.

At 38, Guru Nanak experienced a transformative event during a bath in the river Wei, leading to the revelation of his famous declaration: “No Hindu, No Muslim.” This pivotal moment marked the beginning of his mission to promote a universal message of oneness, transcending religious boundaries.

Guru Nanak undertook extensive travels, known as the Four Udasis, visiting sacred sites across India and beyond, including Mecca, Medina, and various places of significance to both Hindus and Muslims. His teachings emphasized devotion to one God, equality, community service, and the rejection of superstitions and caste distinctions.

Before passing away on September 22, 1539, Guru Nanak appointed Bhai Lehna (Sri Guru Angad Dev Ji) as his successor, ensuring the continuation of his teachings. He left behind a legacy that combined spiritual wisdom with social reform, urging followers to live a household life while remaining detached from material distractions.

The essence of his teachings is encapsulated in the Mool Mantra, which celebrates the attributes of the Divine. His hymns, later compiled in the Guru Granth Sahib, continue to inspire millions today.

Guru Nanak’s life and message remain a beacon of hope and guidance, promoting love, equality, and service to humanity.

Komal 0 Comment

ਬੀਬੀ ਰਜਨੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੱਠੀ ਨਗਰ ਦੇ ਜਾਗੀਰਦਾਰ ਦੁਨੀਚੰਦ ਦੀ ਪੰਜ ਧੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਏ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਰੱਬ ਉੱਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉਠ ਗਿਆ। ਇਕ ਦਿਨ ਪੰਜੇ ਧੀਆਂ ਚ ਬਹਿਸ ਚਲ ਪਈ ਕਿ ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਕੁੱਝ ਅੱਜ ਤੱਕ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਉਹ ਸਭ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜੇ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛੋਟੀ ਕੁੜੀ ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਭ ਕੁੱਝ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਤਾਂ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਮਾਤਰ ਹਨ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਭੈਣਾਂ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜਗੀਰਦਾਰ ਦੁਨੀਚੰਦ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਧੀ ਰਜਨੀ ਉੱਤੇ ਵਰ੍ਹ ਪਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਰੱਬ ਨੇ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਰਜਨੀ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕ੍ਰੋਧ ਤੋਂ ਵਿਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਤੇ ਰੱਬ ’ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਸਥਾ ਨਹੀਂ ਡੋਲੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਉਹ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਕ੍ਰੋਧ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

Bibi Rajni at Ramdaspur which is knows as golden temple

ਪਰ ਰਜਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੁਸ਼ਟੀ ਵਿਕਲਾਂਗ ਪਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਰੇਹੜੀ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਕੇ ਇੱਕ ਰੱਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦੇ ਹੋਏ ਪਿੰਡ–ਪਿੰਡ ਘੁੰਮਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਭਿਖਿਆ ਮੰਗ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਘੁੰਮਦੇ–ਘੁੰਮਦੇ ਰਾਮਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਨਿਰਮਾਣਧੀਨ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕੰਡੇ ਅਰਾਮ ਕਰਨ ਲੱਗੀ, ਉਸਨੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਬੇਰੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਇਆ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖੁਦ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਭਿਖਿਆ ਮੰਗਣ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਸਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਪੰਛੀ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਵਾਰੀ–ਵਾਰੀ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਂ ਚਿੱਟੇ ਹੋ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਚਮਤਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਰਜਨੀ ਦਾ ਪਤੀ ਵਿਕਰਮ ਦੱਤ ਹੌਲੀ–ਹੌਲੀ ਰੇਂਗਦੇ ਹੋਏ ਸਰੋਵਰ ਵੱਲ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਈ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਚਮਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕੋਹੜ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਰਜਨੀ ਦੇ ਪਰਤਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਣ ਲਗਾ। ਜਦੋਂ ਰਜਨੀ ਵਾਪਸ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਉਥੇ ਆਪਣੇ ਕੋਹੜੀ ਪਤੀ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇਖ ਇੱਕ ਤੰਦੁਰੁਸਤ ਜਵਾਨ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਰਜਨੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਕਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣ ਲੱਗੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਨਗਰਵਾਸੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਝਗੜੇ ਦਾ ਨਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਤੁਸੀ ਦੋਨੋਂ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹੀ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕਾਰਜ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਲੋਂ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹਾ: ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖੋ ਕਿਤੇ ਪੁਰਾਣਾ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਜਵਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦਾ ਅੱਗੇ ਦਾ ਭਾਗ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇੱਕ ਝਾੜੀ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਉਸ ਨੇ ਡੁਬਕੀ ਲਾਈ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਨੂੰ ਹੱਥ ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਵੇਖਦੇ ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਕੁਸ਼ਟ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵੀ ਲੁਪਤ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੇਖ ਕੇ ਰਜਨੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਅਜੌਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਥਾਨ ਦੁੱਖ ਭੰਜਨੀ ਬੇਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

बीबी रजनी का इतिहास

पंजाब के पथि नगर के जागीरदार दुनीचंद की पाँच बेटियाँ थीं। बेटे की चाहत पूरी करने के लिए उन्होंने कई शादियां कीं, लेकिन उन्हें बेटा नहीं हुआ, जिसके बाद उनका भगवान से विश्वास उठ गया। एक दिन पांचों बेटियों में इस बात पर बहस हो गई कि उन्हें आज तक जो कुछ भी मिला है, वह उनके पिता की वजह से है, लेकिन इस दौरान पांचों बेटियों में सबसे छोटी लड़की रजनी ने कहा कि यह सच नहीं है,सब कुछ देने वाला तो ईश्वर है, हमारे पिता तो केवल एक साधन है। इस पर अन्य बहनें सहमत नहीं थीं। जब यह बात उसके पिता जागीरदार दुनीचंद को पता चली तो वह अपनी छोटी बेटी रजनी पर टूट पड़े और कहने लगे कि तुम्हें सारी सुख-सुविधाएं मैंने दी हैं, भगवान ने नहीं। लेकिन रजनी अपने पिता के गुस्से से विचलित नहीं हुईं और उन्होंने भगवान पर से अपना विश्वास नहीं खोया। उन्होंने कहा कि ईश्वर सब कुछ देने वाला है। उसके पिता ने क्रोधित होकर उसकी शादी एक कोढ़ी से कर दी।

13b90f4b3608dcdf6fae4634b726d10f 1280x720

लेकिन रजनी इससे निराश नहीं हुईं और उन्होंने अपने विकलांग पति को एक छोटी गाड़ी में रखा और भिक्षा मांगने के लिए एक गांव से दूसरे गांव घूमने लगीं। एक दिन वह रामदासपुर में घूमती रही और निरमांधिन सरोवर के किनारे आराम करने लगी, उसने अपने पति को एक बेर के पेड़ की छाया में बैठाया और गांव में भिक्षा मांगने चली गई। उसके जाने के बाद उसके पति ने देखा कि बेर के पेड़ से कुछ पक्षी बारी-बारी से झील के पानी में गोते लगा रहे थे और काले कौवे सफेद होकर बाहर आ रहे थे। झील के पानी में चमत्कारी शक्ति देखकर रजनी के पति विक्रम दत्त धीरे-धीरे रेंगते हुए झील की ओर चले गए और वहां डुबकी लगाई। प्रकृति का अद्भुत चमत्कार हुआ और कुछ ही समय में उसका कोढ़ रोग दूर हो गया। अब वह रजनी के लौटने का इंतजार करने लगा। जब रजनी वापस लौटी तो उसने अपने कोढ़ी पति की जगह एक स्वस्थ युवक को देखा जो उसका पति होने का नाटक कर रहा था, रजनी को इस बात पर विश्वास नहीं हुआ और वह उस पर अपने पति को गायब करने का आरोप लगाने लगी।

उनकी बातें सुनकर नगरवासी एकत्र हो गये। इस विवाद का निर्णय करने के लिए उन्होंने सुझाव दिया कि तुम दोनों बाबा बुड्ढा जी के पास जाओ, क्योंकि वे ही इस सरोवर के संचालन की देखभाल कर रहे हैं। वैसा ही किया गया। बाबा बुड्ढा जी ने दोनों की बात ध्यान से सुनी और युवक की ओर से कहा: ध्यान से देखो कि पुराना कोढ़ बाकी तो नहीं है। युवक ने बताया कि दाहिने हाथ की अंगुलियों का अगला हिस्सा अब भी कुष्ठ रोग से प्रभावित है, क्योंकि इसी हाथ से झाड़ी पकड़कर उसने गोता लगाया था। बाबा बुड्ढा जी उन दोनों को उस स्थान पर ले गए और युवक को झील में हाथ डालने के लिए कहाऔर तुरंत कुष्ठ रोग के शेष लक्षण गायब हो गए। यह प्रमाण देखकर रजनी संतुष्ट हो गई और वे दोनों खुशी-खुशी रहने लगे। आधुनिक समय में इस स्थान को दुख को भंजनी बेरी के नाम से जाना जाता है।

dukh bhanjani beri amritsar tourism entry fee timings holidays reviews header

History of Bibi Rajni

This story of Rajni and Vikram Dutt is a profound tale of faith, perseverance, and the miraculous power of divine intervention. It also reflects on themes of acceptance and the deeper understanding of blessings and miracles. Here’s a summary and analysis of the story:

Summary

Dunichand, a Jagirdar from Patthi Nagar in Punjab, had five daughters and was desperate for a son. Despite arranging many marriages, he never had a son, which led him to lose faith in God. During an argument among his daughters about the source of their comforts, Rajni, the youngest, asserted that God is the true giver of everything, and their father was merely a tool. This belief angered Dunichand, and he married Rajni off to a leper in retaliation.

Rajni remained steadfast in her faith and cared for her husband, Vikram Dutt, by traveling from village to village to beg for alms. One day, while resting by the Nirmandhin Sarovar (a sacred lake) in Ramdaspur, Vikram Dutt noticed the miraculous property of the lake’s water, which transformed black crows into white. He decided to bathe in the lake, which cured his leprosy.

When Rajni returned and saw a healed Vikram Dutt, she was initially skeptical and thought he was an impostor. To resolve this, they sought the wisdom of Baba Budha Ji, a revered figure who managed the lake. Baba Budha Ji confirmed Vikram Dutt’s identity by examining the remaining signs of leprosy, which vanished upon dipping his hands into the lake again. Satisfied with the miracle, Rajni and Vikram Dutt lived happily thereafter.

Analysis

Faith vs. Materialism: Rajni’s unwavering faith in God contrasts with her father’s materialistic view. Her belief that God is the ultimate source of everything stands in stark opposition to her father’s perspective, which sees material wealth and social status as primary.
Divine Intervention: The story illustrates the theme of divine intervention through the miraculous healing properties of the sacred lake. It suggests that faith and divine grace can transcend physical limitations and hardships.
Perseverance and Virtue: Rajni’s perseverance and virtue in the face of adversity—marriage to a leper and living a life of hardship—are highlighted as qualities that ultimately lead to divine reward. Her steadfast faith and moral integrity play a crucial role in the resolution of her plight.
Miracles and Proof: The story includes a demonstration of the miraculous through Baba Budha Ji’s test, which serves as a means to authenticate the divine intervention and reassure Rajni of the genuine transformation of her husband.
Cultural Significance: The tale concludes with the establishment of the place known as Dukh Bhanjani Beri, reflecting the cultural and religious significance of the events and their impact on the local heritage.

This story not only conveys a moral lesson about faith and the nature of miracles but also reflects the deep-rooted traditions and beliefs of the region.

Komal 0 Comment

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਜੋਤੀ-ਜੋਤਿ ਪੁਰਬ

Komal 0 Comment

ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਓਰਾ

ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂਆਂ, ਪੀਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀਆ ਦੀ ਧਰਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੂਫੀ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਪਰੰਪਰਾ ਨੇ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ ਦਾ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਹੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਸੰਤ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਦਰਸ਼ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਦੇ ਨਾਲ -ਨਾਲ ਅਧਿਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਲੀਹਾਂ ਸਿਰਜੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲਿਆ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਮਾਰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।

ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ
ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਅਗਸਤ 1937 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਮਨਸਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਪਿੰਡ ਭਰਤਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੂਪਨਗਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਢਾਈ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਹ ਭਰਤਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਿਲੇ ਅੰਦਰ ਜਾ ਕੇ ਸੂਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ‘ਤੇ ਜਾ ਬੈਠੇ ਤਾਂ ਸੂਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਸਾਧਾਰਨ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਚਾਰ ਭਰਾ ਸਨ। ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬਾਬਾ ਜੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਰਮਤੇ ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ ਅਤੇ ਬੰਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਝੇ ਰਹਿਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਸੰਤ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਿਆਨੂੰਮਾਜਰੇ ਵਾਲਿਆ ਨੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਬਾਲ ਉਮਰੇ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣਿਆ
ਮਾਨਪੁਰ ਜਿੱਥੇ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਚਲਦਾ ਸੀ ਓਥੋਂ ਦਾ ਜਥਾ ਸ੍ਰੀ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਕਰਨ ਲਈ ਭਰਤਗੜ੍ਹ ਆਇਆ ਤਾਂ ਸੰਤ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਿਆਨੂੰਮਾਜਰੇ ਵਾਲੇ ਨਾਲ ਸਨ। ਓਹ ਬਾਲ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ‘ਚ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਤਾਂ ਨਾਲ ਕੀਰਤਨ ਹੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸੰਤ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਧਿਆਨੂੰ ਮਾਜਰੇ ਵਾਲਿਆ ਨੇ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪਛਾਣ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਆਮ ਨਹੀ ਹਨ।

ਅਧਿਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਦਰਸ਼ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਉਪਰਾਲੇ
ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲੇ ਜਿੱਥੇ ਅਧਿਆਤਮ ਨਾਲ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਸਨ ਉਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਦਰਸ਼ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬੱਚਿਆ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ਸੰਗਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦੱਸੀਆ ਆਪ ਬੀਤੀਆਂ
ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਹੰਸਾਲੀ ਵਾਲਿਆ ਜੀ ਬਾਰੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਆਪ ਬੀਤੀਆ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਬਾਬਾ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਕਈ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਇਵੇਂ ਜੋੜਦੇ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਰੋਗ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

1 ਜਨਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਇਸ ਫ਼ਾਨੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ
ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ ਸੱਚਖੰਡ ਵਾਸੀ ਸੰਤ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ 1 ਜਨਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਇਸ ਫਾਨੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ। ਵੀਰਵਾਰ ਦੀ ਰਾਤ ਸੀ ਦੇਰ ਰਾਤ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੇਵਕ ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਚਾਹ ਪੀ ਲਓ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ – ਕਾਕਾ ਚਾਹ ਬਹੁਤ ਪੀ ਲਈ ਐ, ਹੁਣ ਚੱਲੀਏ। ਇਹ ਕਹਿਣ ’ਤੇ ਸੇਵਕ ਗੁਰਮੇਲ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ। ਓਥੇ ਜਾ ਕੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 11.30 ਵਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਭਾਣਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

संत बाबा अजीत सिंह जी हंसाली का जन्म विवरण

पंजाब की धरती को गुरुओं, पीरों और ऋषि मुनिया की धरती कहा जाता है। पंजाब में सूफी और गुरमत परंपराओं ने अध्यात्मवाद को नई रोशनी दी है। समय-समय पर महान संतों का आगमन हुआ जिन्होंने आदर्श समाज का निर्माण करने के साथ-साथ आध्यात्मिक जीवन में भी नई दिशाएँ स्थापित कीं। इस श्रृंखला में, ब्रह्म ज्ञानी संत बाबा अजीत सिंह हंसाली वाल्या के जीवन और उनके भक्ति मार्ग के बारे में सीखते हैं।

ब्रह्म ज्ञानी संत बाबा अजीत सिंह जी हंसाली वाल्या की पृष्ठभूमि
संत बाबा अजीत सिंह हंसाली जी का जन्म 10 अगस्त 1937 को गांव भरतगढ़ जिला रूपनगर में मनसा सिंह की माता शांति देवी की कोख से हुआ। कहा जाता है कि जब बाबा जी ढाई वर्ष के थे, तब वे भरतगढ़ किले के अंदर जाकर सूरत सिंह की गद्दी पर बैठे, उस समय सूरत सिंह के परिवार को एहसास हुआ कि वह कोई साधारण बालक नहीं हैं। बाबाजी चार भाई थे। प्राप्त जानकारी के अनुसार बाबा जी बचपन से ही सौम्य स्वभाव के थे और किसी बंधन में बंधना पसंद नहीं करते थे।

संत महेंद्र सिंह ध्यानुमजरे वालिया ने बचपन में ही बाबाजी को पहचान लिया था
मानपुर, जहां गुरमति विद्यालय चलता था, भरतगढ़ में श्री अखंड पाठ साहिब करने आए और संत महेंद्र सिंह ध्यानुमजरे उनके साथ थे। वे बाल बाबाजी के व्यक्तित्व से बहुत प्रभावित हुए और उन्हें अपने साथ ले गये। उन्होंने अपने पूर्व जीवन का जिक्र करते हुए कहा कि वे पिछले जन्म में भी इन संतों के साथ कीर्तन किया करते थे। संत महेंद्र सिंह ध्यानू मजरे वाल्या ने बाबा अजीत सिंह जी की प्रतिभा को देखा और पहचान लिया कि यह साधारण नहीं है।

आध्यात्मिक जीवन के साथ आदर्श समाज बनाने का महान प्रयास
संत बाबा अजीत सिंह जी हंसाली जहां समाज को आध्यात्म से जोड़ते थे, वहीं आदर्श समाज के निर्माण के लिए उन्होंने कई संस्थाओं के साथ मिलकर बच्चों की शिक्षा में भी भरपूर सहयोग दिया है। उनके द्वारा समय-समय पर समाज कल्याण के कार्य किये जाते रहे।

संगत ने बताई आप बीती
संत बाबा अजीत सिंह जी हंसाली वालियाजी ने अपने अतीत की कहानियां साझा की हैं। कहा जाता है कि बाबा जी हमेशा गुरबाणी से जुड़े रहते थे और सुखमनी साहिब का पाठ करने को कहते थे। कई लोग कहते हैं कि बाबा जी हमेशा गुरबाणी से इस तरह जुड़े रहे कि कैंसर जैसी बड़ी बीमारी भी खत्म हो गई।

1 जनवरी 2015 को इस नश्वर संसार से विदाई
ब्रह्म ज्ञानी सचखंड के संत अजीत सिंह जी का 1 जनवरी 2015 को निधन हो गया। गुरुवार की रात थी और देर रात उनके सेवादार गुरमेल सिंह ने कहा कि बाबा जी चाय पी लीजिए। बाबा जी ने उसे उत्तर दिया- बहुत चाय पी ली है, अब चलें। इतना कहकर सेवक गुरमेल सिंह बाबाजी को कमरे में ले गया, वहां जाकर बाबाजी ने सीने में दर्द होने की बात कही। जिसके बाद वहां डॉक्टर को बुलाया गया। डॉक्टर ने उन्हें फोर्टिस अस्पताल ले जाने को कहा, जब उन्हें अस्पताल ले जाया जा रहा था तो रास्ते में रात करीब 11.30 बजे उन्होंने अंतिम सांस ली। बाबा जी भक्तों को गुरबाणी से जोड़ते थे और ईश्वर के सान्निध्य में रहने का संदेश देते थे।

Birth details of Sant Baba Ajit Singh Hansali

Sant Baba Ajit Singh Hansali Walya was indeed a remarkable figure in the spiritual landscape of Punjab. His life and work reflect the deep spiritual heritage and the tradition of idealistic social reform prevalent in the region.

Background and Early Life:

Born on August 10, 1937, in Bharatgarh, District Rupnagar, Sant Baba Ajit Singh was recognized for his spiritual potential from a very young age. The story of him sitting on the throne of Surat Singh’s fort as a child is a notable indication of his extraordinary nature. His gentle demeanor and aversion to material bonds characterized his early years, setting the stage for his future spiritual endeavors.

Recognition and Spiritual Journey:

Sant Mahendra Singh Dhyanumajre Walia, a respected spiritual figure, identified the exceptional qualities of Baba Ajit Singh when he was still a child. His recognition of Baba Ajit Singh’s spiritual potential, including references to his past lives and his deep connection to kirtan, highlights the profound respect and faith that the spiritual community had in him.

Contributions to Society:

Sant Baba Ajit Singh Hansali Walya’s contributions to creating an ideal society were multifaceted. He not only focused on spiritual enrichment but also supported educational initiatives and social welfare projects. His collaboration with various organizations to improve the lives of children and contribute to social welfare demonstrates his commitment to holistic social reform.

Connection with Gurbani:

Baba Ji’s deep connection with Gurbani (sacred hymns from Sikh scriptures) was a cornerstone of his spiritual practice. His emphasis on reciting Sukhmani Sahib and his belief in the power of Gurbani to heal and uplift individuals reflect his profound understanding of Sikh spiritual teachings. The stories of miraculous healing, including the eradication of serious illnesses, underscore the reverence he commanded and the faith his followers had in his spiritual practices.

Legacy and Departure:

Sant Baba Ajit Singh Hansali Walya’s final moments reflected his serene and profound connection with the divine. On the night of January 1, 2015, as the clock approached midnight, his servant Gurmail Singh offered him tea. Baba Ji’s response, “Uncle has drunk a lot of tea, now let’s go,” indicated his readiness to transition from the physical world.

When Baba Ji expressed discomfort and pain in his chest, a doctor was summoned, and preparations were made to transport him to Fortis Hospital. However, Baba Ji passed away around 11:30 pm while en route. His passing was as peaceful as his life had been, underscoring his message of staying in God’s presence.

Throughout his life, Sant Baba Ajit Singh Hansali Walya had been a beacon of spiritual guidance and devotion, connecting devotees with Gurbani and emphasizing the importance of divine presence. His departure was a quiet reminder of the eternal nature of the soul and the lasting impact of a life lived in spiritual devotion.

Category Archives: ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਖੀਆਂ (Sikh Itihas Sakhiyan)

कड़वे रीठे से मीठे फल बनने की कहानी

The story of bitter reetha into sweet fruits

जानिए, सिख इतिहास में बंदी छोड़ दिवस की महिमा

Know, the greatness of Bandi Chod Day in Sikh history

गोरखमते वाली साखी

The story of Gorakhmate

ਧੰਨ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ 490ਵਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ

धन्य गुरु रामदास साहिब की 490वीं जयंती

490th birth anniversary of Dhan Dhan Guru Ramdas Sahib Ji

भील कौड़े को अच्छी शिक्षा देने वाली कहानी

The story of Bhil Kauda

श्री गुरु गोबिंद सिंह जी के जीवन की कुछ शिक्षाप्रद घटनाएँ

Some instructive events in the life of Sri Guru Gobind Singh Ji

श्री गुरु नानक देव जी का जोति-जोति दिवस

Jyoti-Jyot Day of Sri Guru Nanak Dev Ji

बीबी रजनी का इतिहास

History of Bibi Rajni

Summary

Analysis

संत बाबा अजीत सिंह जी हंसाली का जन्म विवरण

Birth details of Sant Baba Ajit Singh Hansali